Tầm quan trọng của sàng lọc bệnh võng mạc ( ROP) ở trẻ sinh non
Bệnh võng mạc ROP (Retinopathy of prematurity) là bệnh lý thường gặp ở trẻ sinh non, đặc biệt với những trẻ sinh khi tuổi thai < 33 tuần hoặc trẻ sinh nhẹ cân. Nguyên nhân do võng mạc mắt thường hình thành từ tuần thai 16 – tuần thai 40, ở trẻ đẻ non mạch máu võng mạc không được phát triển hoàn thiện. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể gây giảm thị lực lúc nhỏ, thậm chí là mù vĩnh viễn. Có khoảng 10% tỷ lệ trẻ sinh non mắc bệnh ROP. Khởi bệnh sau khoảng 3-4 tuần sau sinh tuỳ thuộc vào tuổi thai và cân nặng lúc sinh của mỗi bé. Tỷ lệ mắc ROP ngày càng tăng cao, ngược lại với việc giảm đáng kể tỷ lệ tử vong ở trẻ sinh non và cực non tháng.
Ảnh minh họa
Hiện tại, các bé có tuổi thai sinh <34 tuần hoặc cân nặng lúc sinh ≤ 1800 gram tại Bệnh viện Sản nhi Ninh Bình đều được khám sàng lọc mắt tầm soát ROP. Đối với những bé sinh non không bao gồm các yếu tố trên nhưng có thêm các dấu hiệu như: Suy hô hấp phải thở oxy kéo dài, Viêm phổi, Thiếu máu, Nhiễm trùng,… sẽ được khám sàng lọc nếu có yêu cầu của bác sĩ trong quá trình chăm sóc trẻ. Lần khám mắt đầu tiên sẽ được tiến hành khi trẻ được 3-4 tuần sau khi sinh hoặc trẻ > 31 tuần tuổi (tính cả tuổi thai và tuổi sau khi sinh), tuỳ thuộc vào mốc thời gian đến sau đó.
Ảnh minh họa
ROP là một bệnh tiến triển theo thời gian và dựa vào mức độ tiến triển được chia thành 5 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Đặc trưng bởi một đường ranh giới màu trắng giữa vùng võng mạc bình thường ở phía sau và vùng võng mạc vô mạch ở phía trước.
Giai đoạn 2: Đường ranh giới đã nhìn thấy rõ và phát triển khỏi bề mặt võng mạc, trở nên rộng và cao hơn tạo thành đường gờ màu trắng hoặc hồng.
Giai đoạn 3: Tổ chức xơ bắt đầu phát triển ngay trên đường ranh giới.
Giai đoạn 4: Bong võng mạc chưa hoàn toàn.
Giai đoạn 5: Bong võng mạc hoàn toàn, toàn bộ tổ chức xơ co kéo gây bong võng mạc hoàn toàn và cuộn lại hình phễu.
Có 3 phương thức điều trị dành cho bệnh lý ROP, bao gồm: Tiêm nội nhãn – thuốc chống yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (anti VEGF); Phẫu thuật laser quang đông; Phẫu thuật Bong võng mạc. Đối với những trẻ non thiếu tháng, cân nặng <1,8kg, cha mẹ cần lưu ý, sau sinh 3- 4 tuần tuổi nên chủ động đưa bé đi sàng lọc tầm soát để được thăm khám kịp thời. Bên cạnh đó, để phòng ngừa bệnh võng mạc ở trẻ sinh non thai phụ cần chú ý chăm sóc bản thân để tránh sinh non. Thăm khám thai sản định kỳ để giúp ngăn chặn nguy cơ sinh non.
